Podatek PCC przy zakupie mieszkania – ile wynosi, kiedy płacisz, kto jest zwolniony?

Szukasz mieszkania w Olsztynie lub okolicach? Jednym z zagadnień, które pojawiają się w kontekście zakupu nieruchomości, jest podatek od czynności cywilnoprawnych. Czy wiesz, że część nabywców nieruchomości mieszkalnych może uniknąć tego podatku? Poznaj szczegóły.

Czym jest podatek PCC i kiedy powstaje obowiązek?

Jak wskazuje nazwa, podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) to podatek od niektórych czynności cywilnoprawnych, np. umowy sprzedaży, umowy pożyczki i ustanowienia hipoteki (wpis do księgi wieczystej). Wszystkie czynności cywilnoprawne, które podlegają opodatkowaniu, zostały wymienione w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Kiedy powstaje obowiązek zapłaty PCC? To zależy od rodzaju czynności. W przypadku zakupu nieruchomości obowiązek podatkowy powstanie z chwilą zawarcia umowy kupna-sprzedaży (sporządzenia aktu notarialnego przenoszącego własność). Jednak, o czym szerzej przeczytasz poniżej, niekiedy zakup mieszkania wcale nie będzie oznaczać konieczności zapłaty PCC.

Warto wiedzieć: Umowa przenosząca własność często jest poprzedzona innymi umowami, w tym umową zobowiązującą do przeniesienia własności. W tej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność – tak wynika z art. 3 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Kto płaci PCC: kupujący czy sprzedający?

Odpowiedź na to pytanie również znajduje się w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. Kto płaci PCC, gdy przedmiotem transakcji jest mieszkanie? Do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych zobowiązany jest kupujący – ten podatek nie obciąża sprzedającego. To ważna informacja, jeżeli poszukujesz mieszkania – niekiedy do ceny nieruchomości trzeba będzie dodać jeszcze PCC.

Stawki PCC na rynku wtórnym i wyjątki od reguły

W 2025 r. przy zakupie nieruchomości obowiązują dwie stawki – 2 proc. i 6 proc. Z kolei niektórzy nabywcy korzystają ze zwolnienia z PCC. Zasady są następujące:

• 2-procentowa stawka PCC od wartości nieruchomości to podstawowa stawka PCC, która jest właściwa wówczas, gdy nie ma zastosowania stawka w wysokości 6 proc. lub nabywca nie korzysta ze zwolnienia z PCC.
• 6-procentowa stawka PCC od wartości nieruchomości ma zastosowanie w przypadku zakupu co najmniej 6 lokali mieszkalnych w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej.

Kiedy PCC nie płacisz? Deweloper, pierwsza sprzedaż, ulgi

Nieco ponad 2 lata temu miały miejsce korzystne zmiany dla nabywców nieruchomości – zniesiony został podatek od czynności cywilnoprawnych w przypadku zakupu nieruchomości mieszkalnej z rynku wtórnego. Zwolnienie z PCC przy zakupie mieszkania jest dostępne po spełnieniu następujących 3 warunków:

1. Nabywca jest osobą fizyczną
2. Przedmiotem transakcji jest lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny
3. Kupujący nie posiada i nigdy wcześniej nie posiadał takich nieruchomości ani udziału w takich nieruchomościach – wyjątkiem jest sytuacja, gdy udział nie przekraczał (nie przekracza) 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia

PCC deweloper – warto wiedzieć: Podatek PCC nie występuje w przypadku zakupu mieszkania lub domu jednorodzinnego od dewelopera. Taka transakcja jest opodatkowana VAT.

Ile może zaoszczędzić na PCC osoba, która kupuje mieszkanie na rynku wtórnym i spełnia wymienione wyżej warunki zwolnienia z PCC? Najlepiej widać to na poniższym przykładzie.

Przykład: Julia kupuje swoje pierwsze mieszkanie. Wybrała lokal, którego wartość to 350 000 zł. To oznacza, że w jej kieszeni zostanie 7000 zł – tyle właśnie musiałaby zapłacić tytułem PCC.

Jak zapłacić PCC: formularz PCC-3, terminy, korekty

Dobra wiadomość dla nabywców nieruchomości jest taka, że gdy trzeba zapłacić podatek od kupna działki czy kupna mieszkania, to formalnościami zajmuje się notariusz – jest on płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych. Kiedy płaci się PCC? Podczas wizyty w kancelarii notarialnej. Wysokość podatku oblicza, pobiera od kupującego i następnie przekazuje do właściwego urzędu skarbowego właśnie notariusz.

W pozostałych przypadkach (np. po zakupie używanego samochodu) w ciągu 14 dni trzeba:

• Wypełnić formularz PCC-3 i następnie dostarczyć go do urzędu skarbowego – można to zrobić online, osobiście lub za pośrednictwem poczty.
• Zapłacić podatek – środki należy przelać na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego.

PCC a inne koszty transakcji: notariusz, wpis do KW, prowizje

PCC od kupna mieszkania nie jest jedynym kosztem, który pojawia się w związku z taką transakcją. Jeżeli chcesz nabyć nieruchomość, musisz uwzględnić także inne wydatki. Na koszt zakupu mieszkania mogą składać się:

• Prowizja pośrednika nieruchomości. Za merytoryczne wsparcie podczas sprzedaży nieruchomości często płaci sprzedający, ale nie jest to standard.
• Taksa notarialna. To maksymalna opłata, jaką pobierze notariusz za przygotowanie aktu notarialnego. Wysokość taksy jest uzależniona od wartości przedmiotu transakcji. Jeżeli wartość nieruchomości zawiera się w przedziale od 60 tys. zł do 1 mln zł, to taksa notarialna wyniesie 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 tys. zł.
• Wpis do księgi wieczystej – opłaty są dwie. Należy zapłacić za wniosek wieczystoksięgowy (200 zł + 23% VAT) i wypisy aktu notarialnego (6 zł za stronę + 23% VAT).
• Podatek PCC od ustanowienia hipoteki. Ten punkt dotyczy tylko osób, które kupują nieruchomość na kredyt. Wówczas trzeba dodatkowo zapłacić 19 zł.

Szukasz mieszkania w Olsztynie? Chcesz znać dokładny koszt jego zakupu? Potrzebujesz pomocy w sprawdzeniu nieruchomości? Właśnie w tym możemy pomóc – zapoznaj się z naszą bazą nieruchomości i skontaktuj się z nami.